Dankbaarheid tonen door dieren

De eerste keer dat ik me bewust werd van het vermogen van een dier om dankbaarheid te voelen en tot uiting te brengen was ik 18 jaar oud. Ik was met een vriendin naar Frankrijk nadat we allebei geslaagd waren. We zaten in een waterfiets te klooien toen ik iets frommeligs in het water zag liggen. Het bleek een doodgewoon musje dat op het eerste gezicht behoorlijk dood overkwam maar even later zagen we het een fractie van een beweging vertoonde.

We gingen aan land en ik heb daar uren in de schaduw van een boom gezeten met een zielig hoopje mus in een handdoek op mijn schoot. Na lange tijd kwam er wat leven in het beestje, droogde het verder op en herstelde het volledig. Ik bracht het naar een openbare tuin aan de andere kant van de boulevard, waar ik het los liet. De mus vloog schuin omhoog voor me uit naar flinke hoogte maakte toen een bocht, stortte zich naar beneden en scheerde een paar centimeter over mijn hoofd de vrijheid tegemoet. Ik wist dat het me daarmee zijn dankbaarheid liet zien en dat raakt want ik had daar toch maar uren in de bloedhitte zorg zitten verlenen.

Het beestje jankte en kronkelde

De tweede bewuste keer vond plaats in Tanzania. Ik logeerde vijf jaar geleden tien dagen in het dorpje Endonyowas in Ngorongoro. Ik hield een workshop met een groep van tien Masaï vrouwen om hun traditionele Masaï sieraden te moderniseren naar de standaard van westerse toeristen. Het was een bijzonder creatief evenement waar ik volop van genoot, des te meer daar ikzelf nauwelijks verstand had van sieraden maken. Ik sliep in een traditionele hut waar ik aan het eind van de dag terugkeerde. Daar zag ik de kinderen van de buren een hond ervan langs geven. Het beestje jankte en kronkelde. Ik werd zo boos dat ik ze beval bij me te komen.

Ze verstonden er geen woord van maar de boodschap kwam over. Angstig schoven ze dichterbij. Ik riep mijn tolk en begon deze kinderen iets uit te leggen over de natuur van honden. “Een hond is je vriend”: oreerde ik. “Hij zal zijn leven voor je geven. Als hyena, luipaard of leeuw komt, is het deze hond, zelfs als je hem geslagen hebt, die zal vechten om jouw leven te redden. Deze hond is de beste vriend die je ooit zult hebben, dus behandel hem met vriendelijkheid en respect. Dat verdient hij”. Ik aaide de hond die zichtbaar ontspande, terwijl het halve dorp intussen om ons heen stond. “Twende”: riep ik, waarna de kinderen geschrokken door de ontevredenheid van de blanke vrouw uit elkaar stoven.

Geraakt

Zes dagen later op de avond voor ik weer naar huis zou gaan en het dorp in kleine groepjes langs was gekomen om me gedag te zeggen, zat ik voor mijn huis te mediteren tijdens, geloof het of niet, volle maan. Het toch al prachtige uitzicht op de vallei werd versterkt door een betoverend licht. Toen hoorde ik een subtiel geluid aan mijn rechterzijde. Ik keek op en zag de hond staan.

Ik voelde meteen dat hij begreep dat ik ging vertrekken en langzaam en voorzichtig kwam hij dichterbij. Toen hij vlakbij me stond opende ik mijn hand om hem te ontvangen. Hij duwde zijn natte neus een paar seconden in mijn hand. Toen draaide hij zich bruusk om en liep zonder omkijken weg en liet mij geraakt en dankbaar achter voor zijn manier om mij te bedanken.

Nu zie ik hoe ieder afscheid met de mensen die me dierbaar zijn in Tanzania op diezelfde manier verloopt. Ik word innig tegen ze aangedrukt, bijna bruusk losgelaten waarna ze zonder omkijken weglopen.

Tijdens het daarop volgende bezoek aan de Masaï, vertelden ze mij dat het hele dorp gestopt was met het slaan van honden. Ik hoop het echt maar ik ben er niet zeker van. Het is wel zo dat ik nooit meer heb gezien dat er een hond werd geslagen, maar ja dat kan een buitenkantje zijn.

Op de foto zie je Chito die jaren daarvoor deze zwaar gewonde krokodil heeft gered, die hem vervolgens weigerde te verlaten.