Internationale vrouwendag 2018
De gelijkwaardige positie van Masaï vrouwen in Tanzania heeft nog een lange weg te gaan. In de steden is er beweging. Vooral jonge vrouwen zien dat het anders kan op het internet en soms in het contact met westerse mensen. Tegelijkertijd worden zij ondermijnd door de grote werkloosheid onder jongeren.
In het moderne Tanzania is het hebben van één vrouw en monogamie onder invloed van het Christendom de norm geworden. Hoewel de mannen me regelmatig openbaren dat de eerste Afrikaanse man die niet regelmatig “vreemd gaat” nog geboren moet worden. De vrouwen lijken dat te gedogen en doen er het zwijgen toe. Belangrijker in dit derde wereld land is dat ze kinderen van hem heeft en dat die kinderen haar een zekere garantie geven op de eerste plaats in zijn leven en dus een huis en genoeg te eten. De moderne vrouw werkt buitenshuis maar zit over het algemeen verder thuis. Het zijn bijvoorbeeld altijd de mannen die met mij gezellig op stap gaan.
Masaï vrouwen doen het werk
In de dorpen is het dramatischer. Ooit moeten de mannen op grond van fysieke kracht het alleenrecht op belangrijke beslissingen naar zich toe hebben getrokken. En zo werkt het nog steeds. Masaï vrouwen bijvoorbeeld hebben niets in te brengen en als ze wel iets lastigs vinden voor de mannen vallen er al gauw klappen. Van oudsher doen zij het meeste en zwaarste werk; het bouwen en onderhouden van de hutten, het kappen en transporteren van hout, het lopen voor water, het wassen van de kleren, het koken, het verzorgen van koeien, geiten en schapen, het zoeken van wortels; een soort spinazie; kruiden en bessen en soms lesgeven aan kinderen.
“Wat blijft er nog over”: vraag je je al snel af na tien dagen logeren in het dorp. Over het algemeen zie je de mannen rondhangen met of zonder speren, interessante bijeenkomsten hebben met elkaar, drinken bij de plaatselijke “drink” dorpen, zingen in de kerk, leiding geven aan kerkdiensten, leiding geven aan het dorp, rondzwerven in de bush en op bezoek gaan bij familieleden in andere dorpen.
Rechten van Masaï vrouwen
Rechten van Masaï vrouwen zijn er niet in de dorpen wordt mij verzekerd door mannen en vrouwen. Haar positie wordt er niet beter op mede door het handhaven van de traditie van polygamie. Een Masaï man mag met meerdere vrouwen trouwen. Buiten Arusha woont een man die 148 vrouwen heeft getrouwd. Zijn boma is bijna een stad. Polygamie klinkt leuk (voor mannen dan) maar in de praktijk valt dat erg tegen. Meestal heeft een man een voorkeur voor een van zijn vrouwen. En ongewild sluipt er dan toch een voorkeursbehandeling in naar haar en haar kinderen. Zo kan het gebeuren dat de eerste vrouw al haar koeien behoudt en de tweede vrouw al haar koeien uit de bruidschat verliest. De man verkoopt altijd net haar beesten als er hongersnood of ziekte is.
Juliana
Het meest schrijnende verhaal dat ik heb gehoord is van Juliana, een jonge Masaï vrouw die scheel keek. Juliana was mede daardoor geen aantrekkelijke vrouw om te zien. Ze was echter de dochter van een leider uit het dorp en werd jong uitgehuwelijkt aan een redelijk jonge man. Ze kreeg twee kinderen. Na 3 jaar huwelijk trouwde hij een tweede vrouw. Al gauw begon de verwaarlozing van Juliana en haar kinderen. Dat hield voornamelijk in dat ze niet genoeg of zelfs helemaal niet te eten kregen en dat ze geslagen werd als ze protesteerde. Ook de spanning tussen de twee vrouwen liep hoog op en Juliana werd regelmatig geslagen.
Het bereikte kennelijk een punt waarop Juliana zich genoodzaakt zag om weg te lopen met haar twee kinderen. Zij ging terug naar haar moeder in de hoop dat haar familie zou gaan onderhandelen met haar man over terugkeer. In het beste geval zouden er dan afspraken worden gemaakt die haar positie zouden verbeteren. Tot haar grote schrik kwam haar man haar kinderen halen en hoefde haar niet meer terug. Juliana had geen enkel recht op haar kinderen en was ze voorgoed kwijt. Masaï kinderen zijn van de vader.
Privileges
Over het algemeen hebben mannen vele privileges ten opzichte van vrouwen in Tanzania. De verschuiving die er langzaam zichtbaar wordt, is vooral te danken aan onderwijs en aan het contact tussen lokale mensen en westerse toeristen. Zo ben ik van mening dat het feit dat de dochter van Rama die nu een safari koksopleiding (mannen opleiding) doet in Arusha te maken heeft met het feit dat haar vader al ruim 20 jaar veel contact heeft met westerse mensen in zijn werkzaamheden en daar sterk door is beïnvloed.
En het doet mij dan ook goed als de jonge en oudere Masaï vrouwen van Endonyowas, ten overstaan van de mannen en mijn reizigers, met zijn allen over de streep gaan bij de volgende “over de streep” vraag: “Wie vinden dat vrouwen gelijkwaardiger aan mannen moeten worden behandeld”?
De Masaï vrouwen zijn begonnen!
We bezoeken Endonyowas tijdens onze Ngorongoro reis!
