Leiderschap?
Alle kinderen tot vier jaar zijn geniaal. Tegen de tijd dat zij 10 jaar zijn is nog maar 10% geniaal. En tegen de tijd dat zij 30 jaar zijn hebben we het over nog maar 2%. Dat is de confronterende, schokkende uitslag van een groot langlopend Amerikaans onderzoek.
Het is waar. Natuurlijk is het waar. Het is ongelofelijk wat we in de eerste vier jaar van ons leven allemaal leren. We leren een hele taal en soms wel twee talen zonder boeken en woordjes stampen. En we kunnen het allemaal. Ieder kind kan het. Kinderen die tijdens de lagere school nog geen tien woordjes lijken te kunnen onthouden, hebben dit ook allemaal zonder problemen gekund.
In de daaropvolgende jaren vindt er een enorme differentiatie plaats in niveaus. Plotseling zijn er kinderen die leerstoornissen hebben en bijzondere aandacht nodig hebben om zich moeizaam te ontwikkelen in de richting die wij voor hen hebben uitgestippeld. Er zijn kinderen die allerlei gedrags- en concentratiestoornissen vertonen waar we onze handen als leerkrachten vol aan hebben.
Hoe komt dat nou?
Onze hersenen bestaan uit 200 miljard neuronen en 300 triljard verbindingen. Iedere cel is een mini computer en met elkaar vormen ze 30 keer het hele internet over de hele wereld. Hoe is het mogelijk dat we op ons 30e nog maar 2% geniale mensen over hebben? Ik denk dat hier vele factoren een rol spelen maar de belangrijkste neig ik te zoeken in de overtuigingen die kinderen oplopen onder invloed van al die duizenden boodschappen die zij oppikken over wie ze zijn en wat ze wel en niet kunnen of zouden moeten zijn, zowel thuis als op school.
Een brave kopieermachine
In een TedX “talk” uit het hart houdt Claire Boonstra een inspirerend pleidooi voor waarde gestuurd onderwijs. Ze schetst hoe een kind wordt begeleid vanuit een succes gericht systeem naar een steeds hogere positie op de arbeidsmarkt en hoge status. De kinderen worden getest op hun vorderingen door de CITO test. Hoe werkt een CITO test?
Een voorbeeld uit een test voor 8 jarigen: Cito toont een plaatje van een personenauto, een vrachtwagen, een vliegtuig en een bus. De vraag is: Welke hoort hier niet thuis? Volgens cito is vliegtuig het goede antwoord want dat is de enige die vervoert via de lucht. Maar wat nou met al die kinderen die vrachtwagen kiezen omdat een vrachtwagen geen personen vervoert??? Zij kregen geen punten. Kinderen kijken er op een andere manier naar, die ook waar is maar leren dat hun manier van kijken verkeerd is. Je moet antwoorden wat de Cito wil horen. Ik moet denken aan de gefrustreerde uitroepen van mijn zoon die VWO deed: “ik leer helemaal niks hier, ik moet alleen maar napraten wat de leraar wil horen”, waarna hij weigerde zijn bed uit te komen om naar school te gaan.
Voor mijzelf is het confronterend om terug te zien hoe trots ik was op mijn leerprestaties, terwijl ik in werkelijkheid een brave kopieermachine was geworden.
Werkelijk leiderschap bestaat niet buiten ons
Claire Boonstra schetst hoe zij zelf de ladder beklom en regelmatig werd getest op haar vorderingen om te voldoen aan het profiel van de ideale manager, wat middels “de perfecte lijn” zichtbaar werd gemaakt in statistieken.
Uiteindelijk blijven aan de top alleen die mensen over die afgeleerd hebben om een eigen, creatieve, intelligente manier van denken te bezigen. Misschien verklaart dit de verbijsterende waarneming hoe politieke leiders structureel verzuimen de problemen in de wereld aan te pakken door een vernieuwende manier van denken erop los te laten.
Young global leader
Claire Boonstra beschrijft hoe zij werd gekozen als “young global leader” om deel uit te maken van het hoogste orgaan wat we kennen op het gebied van leiderschap: namelijk: World Economic Forum. Dit is een jaarlijks terugkerende ontmoeting in januari van de grootste CEO’s, presidenten en andere grote leiders om de wereldproblemen te bespreken.
Ze vertelt hoe opgewonden ze was want nu ging zij meemaken hoe al die fantastische, intelligente mensen met elkaar zouden gaan discussiëren om bij te dragen aan een betere wereld. Tot haar verbijstering gebeurde er niets, helemaal niets.
Werkelijk leiderschap
Wat zij leerde was dat werkelijk leiderschap niet ergens buiten ons bestaat in de zogenaamde top van de wereld maar te vinden is in al die mensen dicht bij huis die hun eigen hart volgen, hun talenten inzetten voor een bijdrage aan de wereld, anders durven denken en creatieve impulsen (waarde gestuurd gedrag) durven volgen.
Kortom werkelijk leiderschap is je vaardigheid om leiding te geven aan je eigen brein en deze aan te sturen in de richting van jouw gewenste toekomst.
Daarvoor is het nodig om de moed op te brengen je eigen overtuigingen, je eigen gedrag, je eigen voorbeeld zijn voor anderen onder de loep te nemen en te ontdekken wat je anders zou willen doen en dat neer te zetten.
Dat klinkt heftig en zwaar. Dat klinkt misschien als een pijnlijk proces van confronterende desillusies.
Niets is minder waar. Het openbreken naar je eigen waarheid, het stof van je beperkende overtuigingen te kloppen, je potentiële intelligentie hernieuwd aan te spreken, je mogelijkheden te zien groeien en de vrijheid waarmee je die vrijkomende levenslust naar buiten begint te brengen zijn een vreugde.
Er zijn vele wegen naar Rome. Op een safari naar Tanzania is er een van. De pure natuur, de volstrekt andere wereld waarin je terecht komt, de oprechte deelrondes, het begrip van hoe je innerlijke computer/je mind werkt en hoe deze dienend aan jou te maken zijn levensveranderend omdat ze een nieuw perspectief tonen op wie jij werkelijk bent en je onbeperkte intelligentie, liefde en kracht.
Kinderen tot vier jaar zijn geniaal. Dat betekent dat we hebben te doorzien wat ons klein houdt om ons daarvan te bevrijden. Wijzelf en de wereld hebben dat nodig. Vind iemand die je daarbij helpt en vind elkaar.
